କୃଷକ ସଂସ୍କୃତିର ପର୍ବ, ଓଡ଼ିଆ ସମାଜର ଗର୍ବ
By -SUBHASMITA Aug 26 -2025
ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତିରେ “ନୂଆଖାଇ” ପର୍ବର ଅଲଗା ସ୍ଥାନ ରହିଛି। ଏହା କେବଳ ଧାର୍ମିକ କିମ୍ବା ପାରମ୍ପରିକ ଆଚାର–ବିଚାରର ପର୍ବ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା କୃଷକଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ୱ, ଖେତରେ ଲାଗିଥିବା ପରିଶ୍ରମର ଫଳ, ଓଡ଼ିଆ ସମାଜର ସାମୁଦାୟିକ ସମ୍ବନ୍ଧର ପ୍ରତୀକ।
ପର୍ବର ଅର୍ଥ
“ନୂଆଖାଇ” ଶବ୍ଦଟି “ନୂଆ” (ନୂତନ) ଓ “ଖାଇ” (ଭୋଜନ) ମିଶିତିଆରି। ଅର୍ଥାତ୍, ନୂଆ ଧାନର ନୂଆ ଚାଉଳ ପ୍ରଥମେ ମାଆ ସମଲେଶ୍ୱରୀ କିମ୍ବା ଗ୍ରାମଦେବୀଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରି, ପରେ ସମସ୍ତ ପରିବାର ସଦସ୍ୟ, ପଡ଼ୋଶୀ ଓ ସମାଜ ମିଳି ଖାଇଥାନ୍ତି। ଏହାରୁ ପ୍ରମାଣ ମିଳେ ଯେ, ନୂଆଖାଇ କୃଷିଜୀବୀ ସମାଜର |
ନୂଆଖାଇର ଉତ୍ପତ୍ତି ସମ୍ବଲପୁର, ବଲାଙ୍ଗିର, ସୋନପୁର, ବାରଗଡ଼, କଳାହାଣ୍ଡି, ନୁଆପଡ଼ା, ବୌଧ, ଝାରସୁଗୁଡ଼ା, ଦେବଗଡ଼, ଆଦି ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଜିଲ୍ଲାରୁ ହୋଇଛି। କୃଷିକୁ ମୁଖ୍ୟ ଜୀବିକା ବୋଲି ଧରାଯାଇଥିବା ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ, ଖେତରେ ଆସିଥିବା ପ୍ରଥମ ଧାନକୁ ମାଆଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିବା, ପରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମିଳି ଖାଇବା, ଏହାର ପ୍ରାଚୀନ ପ୍ରଥା।
ନୂଆ ଧାନର ଚାଉଳ ଦ୍ୱାରା ‘ଆର୍ସା’ (ପିଠା), ‘ଚକୁଳି’, ‘ଚାଉଳ’ ପକାଯାଇଥାଏ।
ପ୍ରଥମେ ପରିବାର ଦେବତା କିମ୍ବା ମାଆ ସମଲେଶ୍ୱରୀଙ୍କୁ ‘ନବାନ୍ନ’ ଦିଆଯାଏ।
ସମସ୍ତ ପରିବାର ସଦସ୍ୟ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ, ପରସ୍ପରଙ୍କୁ ନୂଆଖାଇର ଶୁଭେଚ୍ଛା ଦେଇ, ସେଇ ‘ନବାନ୍ନ’ ଖାଆନ୍ତି।
ବାହାରେ ଥିବା ଲୋକେ ମଧ୍ୟ ଘରକୁ ଆସି, ସମସ୍ତେ ଏକସାଥିରେ ପର୍ବ ପାଳନ କରନ୍ତି।
ନୂଆଖାଇର ସାମାଜିକ ସନ୍ ସମସ୍ତେ ଏକେ ସାଙ୍ଗରେ ବସି, ଏକେ ଭୋଜନ କରନ୍ତି – ଏହା ସମାନତା ଓ ସମ୍ମିଳନର ପ୍ରତୀକ।
କୃଷକଙ୍କ ସମ୍ମାନ କୃଷକଙ୍କ ପରିଶ୍ରମକୁ ସ୍ମରଣ କରାଯାଏ।
ପାରମ୍ପରିକତାର ସୁରକ୍ଷା ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଅଲଗା ପରିଚୟ।
ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ନୂଆଖାଇ
ପୁର୍ବେ ଏହା କେବଳ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ପାଳିତ ହୁଏଥିଲା। କିନ୍ତୁ, ବର୍ତ୍ତମାନ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ, ଏକାଧିକ ରାଜ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆମାନେ ମିଶି ‘ନୂଆଖାଇ’ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି।
ସାମାଜିକ ସଂଗଠନ, ସାଂସ୍କୃତିକ ମଞ୍ଚ ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱପରିଚିତ କରିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି।
ନୂଆଖାଇ କେବଳ ଖାଦ୍ୟ–ପର୍ବ ନୁହେଁ। ଏହା ହେଉଛି ପରିବାରୀକ ସମ୍ମିଳନର ଦିନ, କୃଷକଙ୍କ ପରିଶ୍ରମକୁ ସ୍ମରଣ କରିବାର ଅବସର, ସାମାଜିକ ସମାନତା ଓ ଭାଇଚାରିର ପ୍ରତୀକ।
ସେଇଥିପାଇଁ ନୂଆଖାଇ କୁହିଲେ, ଓଡ଼ିଆ ସମାଜର “ସଂସ୍କୃତିର ହୃଦୟ” ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
Socialtalknews